افزایش بهره وری با مدل بلوغ فرآیندهای کسب و کار
افزایش بهره وری با مدل بلوغ فرآیندهای کسب و کار با با رویکردها و روش‌های متفاوتی در سازمان‌ها محقق می‌شود در این مقاله ایجاد بلوغ در فرآیندهای سازمان به عنوان یکی از راه‌های موثر و تجربه‌شده، معرفی شده است.
با وجود روش‌هایی چند برای سنجش بلوغ فرآیندهای کسبوکار، با این حال، سازمان‌ها در ارزیابی بلوغ فرآیندهای خود، گه‌گاه دچار سردرگمی می‌شوند. نگارندگان این مقاله( کتر وحید مشیرنیا و مهندس پیام خرازیان) با بررسی سایر مدل‌های ارائه‌شده، به این جمع‌بندی رسیده‌اند که مدل انتخابی، در حال حاضر در عین سادگی، جهت استفاده برای سازمان مناسب‌تر است.
این مقاله توسط دکتر وحید مشیرنیا و مهندس پیام خرازیان تدوین شده است و در چهاردهمین کنفرانس ملی کیفیت و بهره‌وری پذیرفته شده و در 27 آذر 1398 در سالن اصلی همایش به‌صورت سخنرانی ارائه شده است در ادامه خلاصه ای از مقاله ارائه شده است
متن کامل این مقاله را می توانید از طریق لینک اعلام شده در انتهای این مطلب دانلود کنید
افزایش بهره وری با مدل بلوغ فرآیندهای کسب و کار
در روش پیشنهادی، سطوح بلوغ فرآیندهای کسبوکار BPMM ، اصول 7 گانه مدیریت فرآیند و منطق رادار مدل تعالی EFQM به شرح زیر به کار گرفته‌شده است. البته در اینجا تنها از برخی از عناصر منطق رادار استفاده می‌شود.
معرفی اجزای مدل پیشنهادی
مدل BPMM
Business Process Maturity Model
سطح 1- آغازین
سطح 2- اداره‌شده
سطح 3- استاندارد شده
سطح 4- قابل پیش‌گویی
سطح 5- بهینه‌شده
اصول 7 گانه مدیریت فرآیند APQC
- همسویی استراتژیک
- حاکمیت
- مدل‌های فرآیندی
- مدیریت تغییر
- عملکرد فرآیند
- بهبود فرآیند
- تکنولوژی و ابزارها
عناصر رویکرد، جاری‌سازی و ارزیابی و اصلاح به کار گرفته شده است.
مراحل اجرا
بازشناسی/ عارضه‌یابی
در این مرحله، تیم مشاور از طریق مصاحبه با رهبران سازمان و همچنین بررسیِ محیط یا همان جوهره‌ی سازمان، اقدام به نام‌گذاری اولیه و رده‌بندی فرآیندها به سه گروه فرآیندی شامل: فرآیندهای اصلی، فرآیندهای مدیریتی و فرآیندهای پشتیبانی می‌نماید. در صورتی‌که سازمان تا این مقطع هنوز از رویکرد فرآیندگرایی برای تشریح گردش‌کارها بهره نبرده باشد، تقسیم‌بندی بر اساس حوزه‌های عملیاتی انجام می‌شود.
سپس، وضعیت موجود سازمان از روش‌های زیر توسط تیم مشاور و با همکاری و همفکریِ سایر مدیران، کارشناسان و کارکنان بررسی می‌شود، شامل:
• مستندات موجود
• نتایج کسبوکار
• وضعیت اجرای فعالیت‌ها
• الزامات ذی‌نفعان فرآیندها
• جایگاه سازمان در میان رقبا یا همکاران صنفی
• مصاحبه با مسئولین فعالیت‌ها/فرآیندها
ارزیابی بلوغ فرآیندی
ارزیابی بلوغ فرآیندی، به دو صورت خودارزیابیِ فرآیندها و ارزیابی مستقل فرآیندها از حیث بلوغ، توسط تیم ارزیاب انجام می‌شود.
الف) اجرای خودارزیابی
با توجه به نقشهی فرآیندهای کسب‌وکارِ سازمان (نقشهی فرآیندی سطحِ صفر) که در مرحله‌ی بازشناسی تهیه شده، ابتدا ذی‌نفعان مرتبط با هریک از فرآیندها شناسایی می‌شود. سپس پرسشنامه‌ی ده سوالی که بر اساس اصول 7 گانه مرکز کیفیت و بهره وری آمریکا و پنج سطح بلوغ فرآیندی کسبوکار، طراحی و منتشر شده، بین ذی‌نفعان فرآیند توزیع می‌شود تا توسط آنها تکمیل شود. درک این موضوع که این پرسشنامه به کدام یا کدامین ذی‌نفع فرآیند داده شود، فرمول خاصی نداشته و متناسب با شرایط سازمان (بلوغ موجود) معین می‌شود.
ب) اجرای ارزیابی مستقل
تیم ارزیابی مستقل، ابتدا بر اساس اطلاعات جمع‌آوری‌شده در فاز بازشناسی، ارتباط هر یک از اصول 7 گانه را با پنج سطح بلوغ فرآیندی کسب و کار برای هر یک از فرآیندها، سطح‌بندی نموده و سپس اجماع می‌نماید.
مطابق جدول شماره 1، هر یک از اصول 7 گانه برای هر یک از فرآیندها، بر اساس سه عنصر منطق رادار برگرفته از مدل تعالی سازمانی بنیاد مدیریت کیفیت اروپا، یعنی رویکرد، جاری سازی و ارزیابی‌و‌اصلاح، امتیازدهی شده و سپس امتیاز کل هر یک از اصول مشخص می‌شود. بر اساس این امتیاز، در قسمت سمت چپ جدول، سطح بلوغ فرآیندی کسب و کار مرتبط با امتیاز آن اصل علامت‌زده می‌شود.
پس از اندازه‌گیری سطح بلوغ فرآیندی کسب و کار برای تمامی این اصول، میانگین امتیاز اصول 7 گانه محاسبه شده و در انتهای جدول شماره 1 درج می‌شود. سپس سطح بلوغ فرآیندی کسبوکار برای آن فرآیند در ستون مرتبط با امتیاز علامت‌زده می‌شود.
گزارش بازخورد
گزارش بازخورد از دو بخش نتایج خودارزیابی و نتایجِ ارزیابی مستقل تشکیل شده است
در خودارزیابی، سطوح بلوغ مدیریت فرآیندهای کسب و کار به تفکیک هر فرآیند/حوزه‌ی عملیاتی و به‌صورت سطح‌بندی، مشخص می‌شود
در بخش ارزیابی مستقل، سطح بلوغ برای هر یک از فرآیندها و در ارتباط با هر یک از اصول 7 گانه مشخص می‌شود.
برای ارتقای سطح بلوغ، نیاز به سنجش سطح فعلی بلوغ سازمان محرز است. بر اساس روش تعریف‌شده در این مقاله، سازمان می‌تواند نسبت به ارزیابی و تعیین سطح بلوغ فرآیندی خود با روشی سیستماتیک (نظام‌مند)، اقدام نماید. نتیجه این‌که سازمان برای دست‌یابی به بهره‌وری بیشتر، می‌تواند از روش سنجش سطح بلوغ فرآیندهای خود بهره ببرد، و با تعریف اقدامات اصلاحی، مثلا در قالب پروژه‌های بهبود، توان رقابتی خود را افزایش دهد.
این مقاله توسط دکتر وحید مشیرنیا و مهندس پیام خرازیان تهیه شده است.
انتشار این مقاله با ذکر نام نویسندگان آن بلامانع است.
پیام خرازیان 
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.