ریسک در ISO 9001:2015

ریسک یک مفهوم ساده نیست تعاریف مختلفی از ریسک  در اسناد سازمان بین المللی ISO منتشرشده است. یک تعریف ISO از ریسک، اثر عدم قطعیت بر روی نتیجه مورد انتظار می باشدریسک اکنون ریسک در ISO 9001:2015 اشاره شده است و سازمان‌ها در خصوص ریسک‌ها و فرصت‌ها سؤال دارند.

زبان جدید در استانداردهای جدید سیستم مدیریت و استاندارد ISO 9001:2015 بر تفکر مبتنی بر ریسک تمرکز دارد. جامعه جهانی در حال برسی بهترین روش جهت ممیزی ریسک می‌باشد. استاندارد ISO 9001:2015 چه می‌خواهد؟

در این مطلب ، تفکر مبتنی بر ریسک در ISO 9001:2015 مطرح می‌شود.

تفکر مبتنی بر ریسک در ISO 9001:2015

درک ریسک

در استاندارد مبانی و واژگان سیستم‌های مدیریت کیفیت ISO 9000:2015، ریسک رو ” اثر عدم قطعیت ” تعریف کرده است. یادآوری این تعریف را بدین صورت تشریح می‌کند، ریسک ” یک انحراف ازآنچه مورد انتظار می‌رود مثبت یا منفی. اصطلاح “عدم قطعیت ” به‌عنوان فقدان اطلاعات و دانش در مورد رویداد است که می‌تواند عواقب احتمال وقوع را روشن در نظر گیرد ایزو 9001 بیان می‌کند که ریسک با رویدادهای بالقوه در ارتباط می‌باشند و آن را معمولاً به‌عنوان یک نتیجه از احتمال و پیامد چنین رویدادی بیان می‌کند.

ریسک همچنین در سیستم مدیریت محیط‌زیست ISO 14001:2015 و اصول و راهنمای مدیریت ریسک ایزو 31000 تعریف‌شده است. باوجود یادآوری‌های مختلف در استاندارد ایزو 9000، تعریف ریسک در ایزو 14001 با ایزو 9001 یکسان است.

تعریف ریسک در ایزو 31000 کمی خاص تر از ایزو 9000 و ایزو 14001، به عنوان ” تأثیر عدم قطعیت بر اهداف ” می‌باشد.
مفهوم ریسک در ISO 9001:2015  و ISO 14001:2015 به صورت عمومی می توانددر هر سازمانی بکارگرفته شود ( از جمله بند 6 برنامه ریزی)، تنظیمات اهداف همان چیزی است که در ایزو 31000 تعریف‌شده است. ریسک رویداد بالقوه‌ای است که می‌تواند با اصطلاح عواقب (نتایج)، تأثیر ویا شدت تأثیر و احتمال وقوع  مرتبط با آن، تشریح شود.

جهت اطلاع از جزییات پکیج تفکر مبتنی بر ریسک که شامل ریسک ها و فرصت های پایه ای فرآیندهای یک سازمان است بر روی دکمه زیر کلیک نمایید

استفاده از ریسک در ISO 9001:2015

ریسک در اجزاء اصلی استاندارد ISO 9001:2015 هشت بار و تفکر مبتنی بر ریسک یکبار ظاهرشده است در بخش‌های آموزنده استاندارد نظیر بخش مقدماتی و ضمائم، ریسک و تفکر مبتنی بر ریسک چندین بار (خیلی زیاد) ظاهرشده است.

جدول الزامات استاندارد ISO 9001:2015  برای ریسک

جدول بالا الزامات ISO 9001:2015 را برای تجزیه‌وتحلیل ریسک و فرصت‌ها در سازمان تشریح می‌کند
مفهوم ریسک‌ها و فرصت‌ها بر شناسایی مسائل بالقوه نظیر فرصت‌هایی برای بهبود، نیازهای به‌کارگیری فرآیندهای سیستم مدیریت کیفیت در تطابق با محصولات و خدمات و طرحریزی اهداف سیستم مدیریت کیفیت ازجمله اقدامات برای برنامه‌های بهبود و ارزیابی اثربخشی آنها تأکید دارد.

فرآیند ریسک و طرحریزی ریسک  مطابق بند 4.1 و 6.1

زمانی که الزامات سیستم مدیریت کیفیت ISO 9001:2015 موردبررسی قرارگرفته، روابط بین فرآیندهای سیستم مدیریت کیفیت و برنامه ریزی مطابق زیر نشان داده‌شده است

 ریسک‌ها و فرصت‌های محصول و فرآیندها – بند 5.1.1

ریسک می‌تواند انطباق محصول و خدمات را تشریح کند در شکل زیر برخی از نواحی که معمولاً ریسک  در سازمان‌ها  را شامل می‌شود را نمایش می‌دهد.

دستورات ISO 9001:2015

بر اساس الزامات ISO 9001:2015، سازمان‌ها  باید به ریسک و فرصت‌های مرتبط با فرآیند سیستم مدیریت کیفیت (بند 4.1.1)، طرحریزی (بند 6.1)، و ریسک‌های محصول (5.2.1) اشاره نماید.
اثربخشی مدیریت ریسک و فرصت‌ها باید ارزیابی و تجزیه‌وتحلیل شود (بند 9.1.3) همچنین اثربخشی اقدامات در ارتباط با اهداف یا طرحریزی باید در بازنگری مدیریت (بند 9.3.2) مدنظر قرار گیرد.
اگرچه ریسک‌ها و فرصت‌ها در استاندارد ISO 9001:2015 باید تعیین شوند اما الزامی برای مدیریت ریسک رسمی بر مبنای فرآیند مدون مدیریت ریسک در استاندارد وجود ندارد.

این مطلب توسط مهندس پیام خرازیان گردآوری است.
انتشار مطلب با ذکر نام پیام خرازیان و آدرس سایت ww.kharazian.ir بلامانع می‌باشد.