واژه نامه تعالی سازمانی

واژه نامه تعالی سازمانی ، به منظور درک عبارات و اصطلاحات مدل تعالی سازمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

واژه نامه تعالی سازمانی

اغلب این اصطلاحات تعالی سازمانی در پیوست متن مدل تعالی سازمانی EFQM آمده است که در این مطلب ارایه شده است.

بیانیه مقصود Purpose Statement

دلیل وجودی یک سازمان را بیان می‌کند برای مثال چه کار می‌کند، چرا آن را انجام می‌دهد که توسط ذی‌نفعانش درک می‌شود.

استراتژی Strategy

برگرفته از تحلیل دقیق اکوسیستم یک سازمان، استراتژی روشی است که یک سازمان قصد دارد در یک دوره زمانی مشخص، از طریق حرکت کردن از جایی که هست به جایی که در آینده می‌خواهد باشد به اولویت‌هیا استراتژیک خود با وفادار ماندن به فلسفه بنیادی سازمان دست یابد .

ارزش‌ها Values

فلسفه عملیاتی یا اصولی است که رفتار داخلی سازمان و نیز روابط آن با دنیای بیرون را راهنمایی می‌کنند.
ارزش‌ها رهنمودهایی مبنی بر اینکه چه چیزی خوب یا مطلوب است و چه چیزی خیر، در اختیار کارکنان قرار می‌دهد، ارزش‌ها تاثیر عمده‌ای بر رفتار افراد یا تیم‌ها گذاشته و به عنوان خطوط راهنما در تمامی موقعیت‌ها عمل می‌کنند.

چشم‌انداز Vision

توصیف آن چیزی است که سازمان قصد دراد در آینده بلند مدت به ان دست پیدا کند چشم‌اندازه قصد دارد به عنوان راهنمای شفاف برای انتخاب مجموعه اقدامات فعلی و آتی عمل نماید و به همراه فلسفه وجودی یک مبنایی برای استراتژی‌ها و خط مشی‌ها است.

رویکرد Approach

یک راه(طریق) تمام شمول که به وسیله آن یک کاری صورت می‌گیرد نوعی رویکرد شامل فرآیندها و اقدامات ساخت‌یافته در چارچوبی از اصول و خطمشی‌ها است.

چابکی Agility

توانایی سازمان در تغییر جهت گیری یا تمرکز در پاسخ به فرصت یا تهدیدی نوظهور به شیوه‌ای به‌موقع .

بهینه‌کاوی Benchmarking

یک مقایسه نظام‌مند رویکردها با دیگر سازمان‌های مرتبط است که از این راه بینشی به دست می‌آید که به سازمان کمک می‌کند تا برای بهبود عملکرد خود اقدام انجام دهد.

تجربه خوب / بهترین تجربه Best Practice /Good Practice

رویکردها، خط‌مشی‌ها، فرآیندها و روش‌های برتر که به موفقیت‌های استثنایی منجر می‌شوند ازآنجاکه پیدا کردن بهترین مشکل است واژه “تجربه خوب” توسط بیشتر سازمان‌ها ترجیح داده می‌شود روش‌هایی که بتوان در بیرون سازمان تجربه سازمان تجربه خوب را پیدا کرد، می‌تواند شامل بهینه‌کاوی یا یادگیری بیرونی باشد.

مدل کسب‌وکار Business Model

عناصر کسب‌و‌کار که ارزش‌ها را خلق و ارائه می‌دهند نظیر ارزش‌های پیشنهادی، بخش‌های مشتریان و ارتباط با آن‌ها، کانال‌هایی که از طریق آن محصولات، خدمات و راهکارها به بازار ارائه می‌شوند، جریان‌های درآمدی و هزینه، همکاران تجاری، و منابع و فرآیندهای کلیدی سازمان.

اقتصاد چرخشی Circular Economy

رویکرد بازتولید در مقابل رویکرد خطی است که در آن ” دریافت، ساخت، و امحاء ” مدل اصلی تولید است
اقتصاد چرخشی یک سیستم اقتصادی است که از طریق طراحی برای ماندگاری طولانی، نگهداری، تعمیرات، ساخت مجدد، بازسازی و نوسازی و بازیافت به دست می‌آید.

اجتماع Community

به افراد، گروه‌ها و نهادهای گوناگونی اشاره دارد که منافع تعریف‌شده‌ای در سعادت و موفقیت یک سازمان است، همسایگان وابسته و اثری که می‌تواند در اکوسیستم سازمان داشته باشد، دارند.

مقایسه Comparison

داده‌هایی که برای مقایسه عملکرد یک سازمان یا فرآیند یا سازمان یا فرآیند دیگری استفاده می‌شود.

شایستگی Competence

توانایی یا مهارت برای انجام کاری به‌صورت کارا و مؤثر است.

خلاقیت Creativity

توانایی جدا شدن از قواعد، روش‌ها و روابط جاری به‌منظور خلق ایده‌هایی برای فرآیند‌ها، محصولات، خدمات، راهکارها، سیستم‌ها و مبادلات اجتماعی جدید یا بهبودیافته.

فرهنگ Culture

مجموعه خاصی از ارزش‌ها و هنجارها که توسط کارکنان و گروه‌ها در یک سازمان به اشتراک گذاشته شده است که در طریقی که آن‌ها با یکدیگر و دیگر ذینفعان سازمان تعامل دارند، مؤثر است.

مشتری Customer

دریافت‌کننده محصولات و خدمات که توسط سازمان ارائه می‌شود مشتری یکی از ذی‌نفعان کلیدی و در موارد زیادی ذی‌نفع اصلی سازمان است که سازمان اشتیاق دارد برای او ارزش پایدار خلق کند.

تفکر دگراندیشانه Disruptive Thinking

از بندهای تفکرات متداول رها شدن، به دست آوردن نگرش جدید، بزرگ‌تر و متفاوت ، دیدن چیزها از زوایای دیگر.

اکوسیستم Ecosystem

اصل پایه‌ای در یک اکوسیستم وابستگی درونی است برای مثال وقتی اتفاقی در یک‌قسمتی از یک سیستم رخ می‌دهد، می‌تواند روی قسمت‌های دیگر آن سیستم تأثیر بگذارد.
در مورد یک سازمان، فاکتورهای متعدد بیرونی وجود دارند که می‌توانند در چگونگی عملیات سازمان اثر بگذارند بدون اینکه کنترلی روی آن‌ها وجود داشته باشد.
این موارد می‌تواند شامل سیاست‌های دولت، ساختار اقتصادی و اجتماعی منطقه و همسایگان، مذهب غالب و انتظارات فرهنگی اجتماعات آن، مطالبات پایداری و منابع مالی قابل‌دسترس.

توانمندسازی/ اختیارافزایی Empowerment

فرآیندی که توسط آن به افراد یا تیم‌ها قدرتی می‌دهد که با درجه‌ای از استقلال در اقدامات خود عمل کنند، مسئولیت تصمیم‌گیری را به عهده بگیرند و به منابع دسترسی داشته و روی زندگی خودکنترل داشته باشند.
در چنین وضعیتی، آن‌ها به توانایی دست پیدا می‌کنند که به بالاترین حد انگیزه و اهداف شخصی و جمعی برسند.

رفتارهای اخلاقی Ethical Behavior

اخلاقیات استانداردهای به‌خوبی ثبت‌شده‌ای در یک فرهنگ است که اعمال درست یا نادرست یک فرد را شکل می‌دهند آن‌ها روی رفتار تأثیر می‌گذارند و به فرد کمک می‌کنند که انتخاب‌های درست را اتخاذ کرده و مسئولانه عمل کند.

پیش‌بینی Forecast

توانایی پیشگویی یا محاسبه آنچه در آینده اتفاق خواهد افتاد یا موردنیاز خواهد بود بر مبنای مطالعه و تحلیل داده‌های موجود و مرتبط.

توازن جنسیتی Gender Balance

در یک سازمان خانم‌ها فرصت‌های مشابهی همچون آقایان در مسیر شغلی خود داشته باشند که می‌توانند شامل افزایش حضور خانم‌ها در نهادهای تصمیم‌گیری باشد.

حکمرانی Governance

چارچوبی از اختیارات و کنترل‌ها که درون سازمان‌ها به کار گرفته می‌شود تا به رعایت الزامات قانونی، مالی و اخلاقی کمک نماید.

نوآوری Innovation

ترجمان کاربردی ایده‌ها به محصولات، خدمات، راهکارها، فرآیندها، ساختار سازمانی یا تعاملات اجتماعی جدید یا موجود.

یادگیری Learning

فرآیند کسب مهارت‌ها، دانش و ادراک از طریق مطالعه و تجربه است.

شبکه‌های یادگیری Learning Networks

گروهی از کارکنان که با هدف و علاقه مشترک که اطلاعات، دانش و تجربه فردی خود را کنار هم قرار می‌دهند تا فعالانه با همدیگر یادگیری داشته باشند.

مدیریت تغییر Manage Change

رویکردی برای راهبری گذار و انتقال افراد، گروه‌ها و سازمان‌ها از وضعیت موجود به وضعیت تعریف‌شده و مطلوب آینده است.
مدیریت تغییر یک فرآیند سازمانی است که قصد دارد تا درک، پذیرش و استقبال از تغییر به ذی‌نفعانی که تحت ثاثیر تغییر قرار می‌گیرند، کمک می‌کند.

اَبرروندها Megatrends

ابرروندها موضوعاتی که انتظار می‌رود یا پیش‌بینی می‌شود که تأثیراتی جهانی در سال‌های پیش رو داشته باشند.
این‌ها موضوعاتی هستند که یک سازمان صرف‌نظر از اندازه، برد یا خصوصی و عمومی بودن درصورتی‌که به آن مربوط است باید به آن‌ها اعتنا کند.

شریک Partner

یک‌طرف بیرونی که سازمان از منظر استراتژیک آن را انتخاب می‌کند تا باهم کارکرده و به اهداف مشترک و منافع پایدار متقابل دست پیدا کنند.

شراکت Partnership

رابطه کاری با داوم بین سازمان و یک یا چند شریک است که برای هر درو طرف ارزش بیشتری ایجاد تسهیم می‌کند.

شراکت‌ها می‌توانند با طرف‌های مختلفی نظیر تأمین‌کننده، توزیع‌کنندگان، مشتریان، مراکز آموزشی، مشاوران یا سازمان‌های تحقیقاتی شکل بگیرد.

پایداری Sustainability

آینده بلندمدت سازمان آن‌طور که توسط ذی‌نفعان کلیدی گوناگون آن مانند ذی‌نفعان کسب‌و‌کار و حاکمیتی آن، کارکنانش، جامعه، شرکا و تأمین‌کنندگان آن در ک می‌شود.

ارزش‌ پیشنهادی Value Proposition

ارزش متمایز‌کننده‌ای که محصولات و خدمات سازمان به مشتریان ارائه می‌دهد.

منبع : EFQM 2020