تکنیک آنالیز مقدماتی خطر PHA
آنالیز مقدماتی خطر PHA برای اولین بار در اوایل دهه 50 میلادی در ایالت متحده آمریکا برای آنالیز ایمنی موشک‌های با پیش‌برنده مایع بکار گرفته شد.
تکنیک آنالیز مقدماتی خطر PHA
تعریف
آنالیز مقدماتی خطر Preliminary Hazard Analysis یک روش برای آنالیز ایمنی سیستم‌ها بشمار می‌رود که در ارزیابی و مستند‌سازی ریسک خطرات سیستم‌های جدید .و یا تغییر یافته کاربرد دارد.
این روش توسط سازمان هوانوردی آمریکا به صورت قانونمند در آمده است و بوسیله شرکت بوئئینگ تحت نام فعلی نامگذاری شد پس از این کاربرد این تکنیک به صنایع مختلف منجمله صنایع شیمیایی، هسته‌ای و غیره گسترش یافت.
PHA یک آنالیز ایمنی سیستماتیک برای شناسایی مناطق ایمنی بحرانی جهت ارزیابی خطرات مهم و شناسایی الزامات طراحی ایمنی سیستم مورد استفاده واقع می‌شود.
با انجام این مطالعه لیستی از خطرات غیر قابل چشم پوشی و یک ارزیابی از ریسک‌های باقیمانده پس از اعمال اقدامات پیشگیرانه فراهم می‌شود. این فهرست شامل ارزیابی کیفی و نه کمی از ریسک است که اغلب به صورت لیست جدول‌بندی شده از اقدامات پیشگیرانه با تعریف کیفی میزان اثربخشی قابل پیش بینی ارایه می‌گردد.
آنالیز مقدماتی خطر یک روش آنالیز نیمه کمی است که به منظور اهداف زیر اجرا می‌شود:
- شناسایی خطرات بالقوه و رویدادهای اتفاقی که ممکن است به بروز حادثه منجر شود
- رده‌بندی رویدادهای شناسایی شده بر حسب ریسک آنها
- تعیین کنترل‌های لازم برای خطرات و شناسایی اقدامات اصلاحی
آنالیز مقدماتی خطر ترجیحا آنالیز اولیه ایمنی است که بر روی سیستم، محصول یا سازمان بوده و اهداف عمده آن عبارتند از :
- شناسایی عناصر، شرایط خطرناک و علل آنها
- شناسایی اثرات این عناصر و شرایط خطرناک بر روی زیر سیستم‌ها، سیستم کل پروژه
- طبقه‌بندی سطح شدت هر کدام از عناصر و شرایط خطرناک
- شناسایی اقدامات اصلاحی برای حذف عناصر و شرایط خطرناک یا به حداقل رساندن اثرات آنها.
- داده‌های بدست آمده از PHA یک ورودی مفید و موثر برای سایر فعالیت‌های ایمنی در راستای شناسایی موارد زیر بشمار می‌رود.
-
- مناطق بالقوه مشکل آفرین مرتبط با بخش‌های سخت‌افزاری، نرم‌افزاری یا فصل مشترک آنها
- الزامات دستورالعملی یا طراحی ایمنی
- اولویت‌بندی فعالیت‌های ایمنی
- موارد نیازمند به تست، آنالیزهای بیشتر یا مطالعات توازن
مزایای آنالیز خطرات
- گزارشی از خطرات مهم سیستم و ریسک‌های متناظر آنها
- ارایه ارزیابی منطقی از نقاط ضعف سیستم در زمانی مناس که اجازه کاهش ریسک در طراحی وجود دارد
- اطلاعات لازم برای تصمیم‌گیری در مورد تخصیص منابع و اولویت‌بندی فعالیت‌ها جهت کاهش ریسک تا حدود قابل قبول در اختیار مدیریت قرار می‌دهد.
- تشریح و بازنگری نسبتا سریع از مهمترین ریسک‌های مربوط به سیستم فراهم می‌کند.
محدودیت‌ها
- ارزیابی خطرات ترکیبی یا نحوه بروز خطای همزمان امکان پذیر نیست
- در صورتی که اهداف یا فازهای عملیاتی نامناسب یا ناکافی انتخاب شود ارزیابی دچار خطا خواهد شد از طرف دیگر اگر اهداف یا فازهای زیادی انتخاب شود، سطح فعالیت‌ها گسترده و هزینه بر خواهد شد.
اجرای PHA
- پیش نیازهای PHA
تعیین تیم PHA
تعریف و تشریح سیستم مورد آنالیز - شناسایی خطرات
- برآورد پیامد و احتمال
- رده‌بندی ریسک و اقدامات پیگیری
فرم‌های مورد استفاده در PHA
- لیست مقدماتی خطر PHL
رویدادهای مخاطره آمیز، علت و اثرات آنها بر سیستم و همچنین سطح ریسک آنها را ارزیابی می‌کند که برای آماده‌سازی آنالیز مقدماتی خطر استفاده می‌شود.
- ماتریس آنالیز مقدماتی خطر
ماتریس‌ها در واقع متشکل از دو و چند چک لیست بوده و از طریق آن میتوان بین خطرات موجد ارتباط مناسب برقرار نمود.
- چک لیست ارزیابی اجزاء مخاطرات
برای انجام راحتتر مطالعه لیست مقدماتی خطر میتوان از این ابزار استفاده نمود.
- فرم آنالیز مقدماتی خطر PHA
این مطلب توسط مهندس پیام خرازیان گردآوری شده است
انتشار مطلب با ذکر نام پیام خرازیان و آدرس سایت www.kharazian.ir بلامانع است.
پیام خرازیان 
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.