انواع روش های مشارکت در پروژه سرمایه گذاری

انواع روش ‌های مشارکت در پروژه سرمایه‌گذاری و مزایا و کاربرد هر یک از آن‌ها در این مطلب تشریح شده است.

روش‌های مشارکت در پروژه سرمایه‌گذاری

مشارکت سرمایه‌گذاری

• قرارداد مشارکت یک توافق‌نامه برای انجام همکاری در یک پروژه یا کار خاص است این قرارداد شامل اهداف، مسئولیت‌ها، سهمیه‌های مالی، زمان‌بندی، شرایط ختم است
• این قرارداد حوزه‌های مختلف نظیر همکاری‌های فناوری، ملک، کسب و کار‌های جدید کاربرد دارد.

مزایای بکارگیری این روش‌ها

• تقسیم ریسک زیان بین طرفین
• بکارگیری تخصص‌های مختلف
• بهینه‌سازی منابع مالی
• بهبود سرعت رشد و توسعه پروژه
• مدیریت بهتر پروژه

انواع روش‌ های مشارکت در پروژه سرمایه گذاری

1.قرارداد BOT

• BOT مخفف واژه Build–Operate and Transfer به معنای ساخت، بهره‌برداری، واگذاری یک روش تحویل پروژه است
• معمولا در پروژه‌های بزرگ مالی و زیر ساختی مورد استفاده قرار می‌گیرد که آن یک بخش خصوصی امتیازی را از بخش دولتی/ خصوصی برای تامین مالی، طراحی، ساخت، بهره‌برداری دریافت می‌نماید.
• پس از تکمیل پروژه، امتیاز طرح مطابق قرارداد برای مدت معینی به بخش خصوصی داده می‌شود و پس از اتمام زمان انقضای قرارداد مالکیت طرح به پیشنهاد دهنده انتقال می‌یابد.
• در این نوع قرارداد به اجرا کننده اجازه داده می‌شود تا به نرخ بازگشت سرمایه خود دست یابد.

نظیر:

• پروژه‌های عمرانی نظیر ساخت شهربازی، مرکز خرید، پارکینگ زیر سطحی
• جایگاه بنزین
• حمل و نقل نظیر اتوبوس شهری
• پل‌های مکانیزه
• انرژی

2. قرارداد BOO

• BOO مخفف واژه Build Own Operate به معنای ساخت مالکیت و بهره برداری است.
• در این دسته قراردادها بخش خصوصی پس از ساخت طرح ، مالک آن شده و می‌تواند به طور نامحدود از آن بهره برداری نماید پس از اتمام دوران مشارکت همه پروژه‌ اعم از زمین، اموال، منقول و غیر منقول به شیک تعلق خواهد گرفت.

BOD به مدل‌های مختلفی اجرا می‌شود:

BOD کامل

• پس از اتمام دوران مشارکت همه چیز (کل پروژه اعم از زمین، اعیانی و تجهیزات) به طور کامل به شریک واگذار می‌شود و پیشنهاد دهنده خلع ید می‌گردد.

BOD به شرط اموال منقول

• در پایان مدت قرارداد مشارکت قسمتی از اموال منقول به پیشنهاد دهنده تعلق گرفته و اموال غیر منقول از جمله زمین به شریک تعلق می‌گیرد.

BOD به شرط قسمتی از پروژه

• در پایان مشاکت، قسمتی از پروژه ( اعم از عرصه، و اعیان) به پیشنهاد دهنده و قسمتی دیگر به شریک واگذار می‌شود.

هر پروژه‌ای را نمی‌توان با روش BOD مشارکت نمود تنها پروژه‌های که پیشنهاد دهنده در واگذاری مالکیت آن در انتهای مشارکت مشکلی نداشته باشند.

3. قراردادهای(BLT) ( BRT)

• BLT/BRT مخفف Build Rent /Lease and transfer به معنای ساخت، اجاره و انتقال است.
• در این روش بخش خصوصی بعد از ساخت طرح ، آن را برای مدتی به پیشنهاد دهنده اجاره داده و پس از انقضای مدت مشارکت، طرح به طور مجانی به تملک پیشنهاددهنده در می‌آید.
• میزان اجاره منوط به درآمد پروژه نیست و پروژه چه سود دهد و چه ضر، سرمایه‌گذار اجاره را دریافت می‌نماید.
• اگر قرارداد اجاره میان بخش خصوصی سازنده و پیشنهاد دهنده باشد و طرفین توافق کنند که پیشنهاد دهنده در فواصل زمانی معین ، اجاره بها پرداخته و پس از پایان دوران مشارکت، پیشنهاد دهنده مالک طرح شود و سرمایه‌گذار خلع ید خواهد گردید.

BLT به مدل‌های مختلفی اجرا می‌شود:

BLT کامل

• پس از پایان دوره مشارکت همه چیز اعم از منقول، غیرمنقول و تجهیزات و …به صورت 100 درصد به پیشنهاد دهنده واگذار می‌گردد.

BLT به شراط اموال منقول

• در پایان دوره مشارکت اموال غیر منقول( زمین، ساختمان، تاسیسات منصوبه در زمین) به پیشنهاد دهنده واگذار می‌گردد و اموال منقول( تجهیزات، دستگاه‌ها، لوازم) توسط شریط جمع‌آوری خواهد گردید.

BLT به شرط قسمتی از اموال منقول

• در پایان دوره مشارکت تنها قسمتی از اموال به شرکا تعلق می‌گیرد که لیست آن ابتدا در قرارداد ذکر شده است.

مثال :

• تراموا یا منوریل به روش BTL قابل اجرا است عرصه متعلق به شهرداری است و سرمایه‌گذار اقدام به مطالعه، احداث خط با تمام تجهیزات نموده و در طی دوره مشارکت نگهداری و بهره‌برداری می‌نماید
• سرمایه‌گذار جهت استهلاک سرمایه و سود خویش رقم مشخصی را به عنوان اجاره از پیشنهاد دهنده دریافت می‌نماید و در پایان پروژه ، کل پروژه به شهرداری تحویل می‌گردد.

4. قرارداد BLOT

• BLOT مخفف Build Lease -Operate and Transfer به معنای ساخت اجاره ، بهره برداری و انتقال است . در این قراردادها شریک بخش خصوصی ، طراحی ، تامین مالی و ساخت یک پروژه زیر ساختی را در یک زمین استیجاری پیشنهاد دهنده بر عهده می گیرد .
• شریک بخش خصوصی از تاسیسات ساخته شده برای مدت معینی تا پایان مدت اجاره زمین بهره برداری نموده و زمانی که مدت اجاره نامه به پایان رسید دارایی ها به پیشنهاد دهنده بازگردانده می شود .

5. قرارداد مشارکت مدنی

• اساس این مشارکت بر این است که ابتدا آورده‌های طرفین بر اساس سه مولفه زمین، عوارض و ساخت ارزیابی شده و مقدار آورده طرفین محاسبه می‌شود سپس بر اساس همین آورده برای طرفین سهم الشرکه تعریف می‌گردد.
• این مشارکت برای انجام کاری معیّن در زمینه فعالیت‌های تولیدی‏، بازرگانی و خدماتی به مدت محدود به قصد انتفاع طرفین است.

این مطلب توسط مهندس پیام خرازیان گردآوری شده است.