ایمنی انبار

ایمنی انبار با رعایت آئین نامه و الزامات ایمنی مرتبط با بازدیدهای دوره‌ای از انبار بر اساس چک لیست‌های پایش ادواری صورت می‌گیرد. در این مقاله برخی از نکات کلیدی ایمنی انبارها لیست شده است

ایمنی انبارها بر اساس الزامات و مقررات نهادهای قانونگذار باید توسط سازمان‌ها رعایت شود این الزامات در قالب آیین نامه ، دستورالعمل و بخش‌نامه های ایمنی توسط این مراکز منتشر می‌شود

سازمان‌هایی که الزامات سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی را بر اساس الزامات HSE یا الزامات استاندارد ISO 45001 استقرار داده‌اند باید الزامات ایمنی و بهداشت قانونگذار را رعایت نمایند.

الزامات ایمنی انبار

کف انبار و قسمت‌هایی که که محل عبور یا حمل و نقل مواد است باید صاف و هموار بوده و عاری از حفره و سوراخ، برآمدگی ناشی از پوشش بی تناسب مجاری، لوله، دریچه یا برجستگی و هر گونه مانعی که ممکن است موجب گیر کردن و یا لغزیدن اشخاص شود باشد.
کف، دیوار و سقف انبارباید قابل شستشو بوده و در موارد ریخته شدن مایعات باید کف دارای شیب کافی باشد تا مواد به طرف مجاری فاضلاب هدایت گردد.
در احداث ساختمان انبار شرایط جوی و اقلیمی باید مد نظر قرار گیرد و از مصالح نسوز و ضد حریق استفاده شود .
شرایط جوی و نور در هر انبار باید متناسب با نوع فعالیت و مواد آن بوده و مجهز به روشنایی اضطراری و تهویه مناسب باشد .
پلکان، نردبان و نرده‌های حفاظتی در انبار می‌بایست براساس آیین‌نامه‌های حفاظت و بهداشت کار احداث گردد.
درهای انبار باید دارای قفل و کلید مجزا بوده و فقط افراد صلاحیت‌دار مجاز به ورود باشند .
در هر انبار باید لوازم اعلام و اطفاء حریق سیار و ثابت متناسب با نوع کار نصب گردد .
لوازم آتشنشانی و کمکهای اولیه در محلهای مناسب، مشخص و در دسترس کارکنان نصب گردد.
کلیه انبارها باید دارای وسایل و تجهیزات کافی جهت پیشگیری و مبارزه با آتش‌سوزی بوده و در تمام ساعات شبانه‌روز اشخاصی که از آموزش لازم برخوردار بوده و به طریقه صحیح کاربرد وسایل و تجهیزات مربوطه و تجهیزات مربوطه آشنا می‌باشند در انبار حضور یابند. ضمنا کارکنان انبار نیز باید آموزشهای لازم اطفاء حریق را دیده باشند .
در واحدهایی که مرکز آتشنشانی و اورژانس وجود دارد، انبار باید وسیله ارتباطی مانند یک تلفن اضطراری مستقیم با مرکز مزبور را در اختیار داشته باشد .
نصب یک نقشه یا طرح در انبار که به طور واضح آشکار کننده موار زیر باشد :
- نقشه فیزیکی اتاقها و راهروها و مسیرهای ورودی و خروجی
- ابعاد اتاق‌ها
- محل ورودی و خروجی‌های اضطراری
- محل تجهیزات و لوازم ایمنی و آتش‌نشانی و جعبه کمکهای اولیه، تلفن اضطراری و ……
- محل تهویه و سیستمهای گرمایشی و سرمایشی
- محل نگهداری مواد شیمیایی و خطرناک
شبکه‌های تاسیساتی انبار شامل آب، گاز، فاضلاب و برق به شکلی طراحی شده باشند که دارای بالاترین ضریب ایمنی باشند ضمنا نقشه‌های تاسیساتی مربوطه در محل مناسبی نگهداری شود .
سیم‌کشی برق حتی‌الامکان ساده و کلیه سیم‌های برق به طور مناسب عایق و در کانال قرار گرفته و تعقیب مسیر آن آسان و دارای نقشه باشد.
ساختمان انبار باید به‌صورت مناسب از فضای اداری تفکیک شده باشد.
تجهیزات محافظت از تابش اشعه خورشید باید در قسمت خارجی پنجره‌ها نصب گردد.
اگر انبار دارای پنجره‌هایی است که باز می‌شوند یا دارای سایر منافذ می‌باشد باید برای جلوگیری از نفوذ آب، گردو غبار و سایر عوامل جوی مجهز به حفاظتی مناسب بوده و لبه پنجره‌ها نیز دارای شیب مناسب باشد .
ساختمان و طبقات نگهدارنده در انبارهای مواد شیمیایی باید از مصالح نسوز و مقاوم ساخته شود و انبار جداگانه‌ای به مواد شیمیایی قابل اشتعال و انفجار اختصاص یابد .
انبار باید کمترین درب و پنجره را داشته و در صورت لزوم از پنجره با شیشه مات و مقاوم در برابر شکستگی استفاده شود .
کف انبار می‌بایست صاف و بالاتر از سطح زمین اطراف آن بوده و لغزنده نباشد.
قفسه‌بندی و نحوه چیدمان باید به‌گونه‌ای باشد که فضای مناسب جهت دسترسی آسان و حمل و نقل ایمن فراهم گردد.

ایمنی در انبار موقت :

در محل انبارهای موقت باید کلیه تجهیزات ایمنی برای پیشگیری و مهار آتش توسط کارفرما تامین گردد
مواد قابل احتراق بایستی با در نظر گرفتن ثبات آن در تلنبار شدن به صورت توده‌ای بر روی هم قرار گیرد و ارتفاع آن بیش از 6 متر نباشد.
راهروهای عبوری بین اطراف توده‌ها انبار شده مواد قابل احتراق باید حداقل 3 متر عرض داشته باشد و عاری از هرگونه ضایعات و سایر مواد باشد این راهروها باید طوری نسبت به هم قرار گیرد که یک واحد چیدمان و دسترسی شبکه‌ای با ابعاد کلی 25 مترتا 50 متر ایجاد شود
تمام سایت انبار باید عاری از تجمع هرگونه موادقابل احتراق غیر ضروری باشد . مواد زائد باید از محل برچیده شوند و یک دستورالعمل منظم برای تمیز کردن محوطه تهیه گردد.
هنگامی‌که در محلی خطر آتش‌سوزی زیرزمینی ناشی از جامدات، مایعات قابل اشتعال وجود دارد، آن قطعه زمین نباید برای انبار مواد قابل احتراق و اشتعال استفاده شود.
نگهداری مواد در انبارهای موقت باید حتی الامکان به‌صورت جامد چیده وانبار شود و هیچ ماده قابل احتراقی نباید در بیرون از ابنیه اصلی در فاصله کمتر از 3 متر انبار شود .
تجهیزات خاموش کننده قابل حمل، متناسب با نوع آتش احتمالی باید در محل محوطه انبار موجود و به راحتی قابل دسترس باشد.خاموش کننده‌های آتش نباید در فاصله‌های بیش از 30 متری از هم نصب شده باشند.

ایمنی در انبار داخلی :

انبار داخلی نباید در مسیر راهروهای خروجی بوده و مانع تخلیه افراد شود
در انبار داخلی همه مواد باید با در نظر گرفتن خصوصیات آتش‌گیری آنها جانمایی و نگهداری شوند.
مواد ناسازگار مانند روغن و اکسیژن که ممکن است خطر آتش‌سوزی همزمان ایجاد کنند، باید با استفاده از موانع خاص که در برابر آتش سوزی حداقل یک ساعت تحمل داشته باشد ، از یکدیگر جدا شوند . مواد باید طوری انبار شود که انتشارآتش به قسمت های مجاور به حداقل برسد و این اجازه را بدهد که به آسانی عمل اطفاء صورت گیرد.
مواد انبار شده باید همیشه به گونه‌ای نگهداری شود که فضای راهروی بینی توده‌ها پهنای وسایل نقلیه به صورت ایمن مطابقت داشته باشد تا در زمان اطفاء حریق اختلال ایجاد نمایند .
در محل انبارهای داخلی باید کلیه تجهیزات اعلام و اطفاء حریق مناسب برای پیشگیری و مهار آتش پیش‌بینی شود .
در محدوده هایی که سامانه اطفاء ثابت نصب شده باشد حد فاصل ایمن به اندازه حداقل یک متر باید از بالاترین قسمت مواد انبار شده تا سر حساس افشانه وجود داشته باشد .
فاصله ایمن از اطراف لامپها و چراغها تا مواد انبار شده باید رعایت گردد تا از احتراق و اشتعال مواد جلوگیری شود . این فاصله در هر حال از یک متر برای چراغهای صنعتی و نیم متر برای چراغهای فلورسنت کمتر نیست.
یک حد فاصل ایمن به‌اندازه یک متر باید اطراف راه‌های خروجی از درهای فرار از آتش حفظ شود. ضمنا مواد انبار شده نباید در فاصله کمتر از یک متری از درهای باز شونده آتش چیده شوند.