طوفان فکری چیست
طوفان فکری یک روش حل خلاقانه گروهی مشکلات است که بوسیله آن تلاش می‌شود تا با جمع‌آوری لیستی از ایده هایی خودبخودی که توسط اعضا ارائه می‌شود، راه حلی برای یک مشکل خاص پیدا کنند.
به عبارت دیگر طوفان فکری وضعیتی است که گروهی از افراد با یکدیگر گفتمان می‌کنند تا با فکر آزاد و ایده‌های جدید خودجوش را پیشنهاد داده و ایده‌ها را ارزیابی کنند و برای راه حل‌های جدید پیرامون یک حوزه خاص به تصمیم مناسبی دست یابند.
روش طوفان فکری
تاریخچه
این اصطلاح توسط الکس فیکنی آزبورن در کتاب تخیل عملی در سال 1967 رواج یافت .
مدیر اجرایی تبلیغات الکس اف آزبورن در سال 1939 شروع به توسعه روش‌هایی برای حل خلاقانه مشکلات کرد، او از ناتوانی کارمندان در ایجاد ایده‌های خلاقانه برای کارزارهای تبلیغاتی به صورت منفرد نااُمید شد. در پاسخ او میزبانی جلسات تفکر گروهی را آغاز کرد و پیشرفت قابل توجهی در کیفیت و کمیت ایده‌های تولید شده توسط کارمندان کشف کرد. وی ابتدا این فرآیند را ایده پردازی سازمان یافته نامید و بعدا توسط شرکت کنندگان بعنوان جلسات طوفان فکری لقب گرفت و این مفهوم را پس از استفاده ” مغز برای حمله به یک مشکل ” عنوان کرد.
در دوره زمانی که آزبورن ایده خود را ایجاد کرد، او شرع به نوشتن در مورد تفکر خلاق کرد، و اولین کتاب قابل توجهی که اصطلاح طوفان فکری را ذکر کرد بنام ” چگونه فکر کنیم ” در سال 1942 نوشت .
آزبورن روش خود ر ادر کتاب قدرت خلاقیت در فصل 33 ” چگونه برای تولید ایده، یک جوخه راه بیندازیم ” در سال 1948 مطرح کرد.
روش طوفان فکری
1- قوانین طوفان فکری را با کل گروه مرور کنید.
الف : بدون انتقاد، بدون ارزیابی، و بدون بحث در مورد ایده‌ها.
ب : همه ایده‌ها معتبر و قابل تامل هستند.
ج : همه ایده‌ها ثبت می‌شوند .
د : ترکیب، اصلاح و گسترش ایده‌های دیگران، تشویق می‌شود.
2- موضوع یا مسئله مورد بحث را مرور کنید، اغلب بهتر است بصورت عبارت ” چرا ” ، ” چگونه ” یا ” چه ” پرسیده شود. اطمینان حاصل کنید که همه افراد موضوع طوفان فکری را درک می‌کنند.
3- اجازه دهید یک تا دو دقیقه سکوت داشته باشید تا همه در مورد سوال فکر کنند.
4- از افراد دعوت کنید تا ایده‌های خود را صدا کنند. تمام ایده‌ها را در کلماتی تا حد ممکن نزدیک به ایده های استفاده شده توسط همکار ثبت کنید. توجه : بحث و ارزیابی از هر نوع مجاز نیست.
5- تولید و ثبت ایده‌ها را ادامه دهید تا چند دقیقه سکوت ایجاد شود نه بیشتر.
روش‌های بهبود جلسات طوفان فکری
روش‌های مختلفی وجود دارد که گروه‌ها می‌توانند اثربخشی و کیفیت جلسات طوفان فکری خود را بهبود بخشند.
الف : اجتناب از گروه‌های رو در رو
استفاده از گروه‌های رو در رو می‌تواند مانع تولید ایده، درک ارزیابی آن شود.
ب : به قوانین پایبند باشید
قوانین طوفان فکری باید رعایت شود و به اعضایی که این قوانین را نقض می‌کنند بازخورد داده شود. نقض قوانین طوفان فکری منجر به ایجاد ایده‌های متوسط می‌شود.
برخی از قوانین می‌تواند شامل :
- تمامی ایده‌ها معتبر و قابل تامل هستند
- تمامی ایده‌ها ثبت می‌شوند.
- بحث، انتقاد در مورد ایده‌ها نداریم.
ج : به ایده‌های همه توجه کنید
افراد تمایل دارند بیشتر به ایده‌های خود توجه کنند، با این وجود طوفان فکری نیاز به قرار گرفتن در معرض ایده‌های دیگران دارد.
روشی برای تشویق اعضا به توجه به ایده‌های دیگر این است که ایده‌ها را لیست کنید یا از آن‌ها بخواهید ایده‌های دیگران را تکرار کنند.
د: رویکردهای فردی و گروهی را نیز در بر بگیرد
روشی که به اعضا کمک می‌کند تا ایده‌های خود را در گروه یکپارچه کنند، استفاده از ابزار نوشته‌های مغز (نظیر نقشه ذهنی) است.
اینجاست که اعضا ایده‌های خود را روی کاغذ نوشته و سپس آن را به دیگران منتقل می‌کنند که ایده‌های خود را به آن اضافه کنند.
و : استراحت دهید
در حین بحث‌های گروهی سکوت را مجاز بگذارید تا اعضا وقت داشته باشند تا همه چیز را بررسی کنند.
ی : عجله نکنید
برای انجام کار وقت کافی برای اعضا در نظر بگیرید. اگرچه کار تحت فشار در ابتدا منجر به راه حل‌های بیشتری می‌شود، برای انجام کار با کیفیت، زمان بیشتری برای انجام کار صرف نمائید.
ه : پایدار بمانید
اعضا باید متمرکز بمانند و در انجام وظیفه پایدار بمانند حتی زمانیکه بهره‌وری پایین است
م : تسهیل کردن جلسه
یک رهبر با مهارت در مباحثه باید جلسات طوفان فکری را هدایت و هماهنگ کند. این رهبر می‌تواند به اعضا انگیزه دهد، اشتباهات را تصحیح نموده و استاندارد مشخصی از کار را ارائه دهد همچنین می‌توان از آن‌ها برای پیگیری همه ایده‌ها و اطمینان از دسترس بودن این ایده‌ها استفاده نمود.
کاربرد و اهداف طوفان فکری
- توانمند‌سازی نیروی انسانی و آموزش
- الویت‌بندی مسائل و مشکلات
- انتخاب بهترین راه حل
- افزایش قدرت ابتکار و خلاقیت در نیروی انسانی افزایش انگیزه در کارکنان
- ایجاد کار تیمی و مدیریت مشارکتی
- بدست آوردن ایده‌های بزرگ
این مطلب توسط مهندس پیام خرازیان گردآوری شده است
انتشار مطلب با ذکر نام نویسنده و منبع سایت بلامانع است.
پیام خرازیان 
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.