ارزیابی ریسک تعمیرات و نگهداری

شناسایی و ارزیابی ریسک تعمیرات و نگهداری در صنایع مختلف منجر به کاهش مخاطرات ایمنی و بهداشت شغلی مرتبط با تعمیرکاران، کاربران تجهیزات خواهد شد.
فعالیت نگهداری و تعمیرات در تمامی صنایع از جمله پالایشگاه‌ها، کارخانجات، مراکز خدماتی، فضاهای اداری و ساختمان‌ها و…. کاربرد دارد و متناسب با نوع فعالیت انجام شده ریسک‌ها و مخاطرات متنوعی در این خصوص قابل شناسایی است.

در این مطلب مهمترین ریسک‌های ایمنی تعمیرات و نگهداری توسط مهندس پیام خرازیان ارائه شده است.

مهمترین ریسک های تعمیرات و نگهداری :

1-ریسک لغزنده بودن زمین

تمیزکاری محل‌هایی که تجهیزات و ماشین‌آلات قرار گرفته است می‌تواند مانع بروز حوادث در حین فعالیت‌های تعمیراتی شود لغزنده بودن سطح زمین منجر به بروز حوادثی از جمله شکستگی یا کوفتگی اعضای بدن بر اثر سقوط می‌شود.

اقدامات کنترلی مورد نیاز

• به کارگیری نظام آراستگی 5S
• استفاده از کفش مخصوص برای تعمیرکاران
• روشنایی مناسب در محل تعمیرات

2-ریسک جابجایی اقلام سنگین

تعمیرکار در حین انجام تعمیرات ، تجهیزات و اقلام سنگین را جابجا می‌نماید سقوط قطعات/اقلام سنگین دستگاه منجر به آسیب، شکستگی،کوفتگی بدن تعمیرکار خواهد شد.

همچنین نحوه بلند کردن تجهیزات/اقلام نقش مهمی در بیمارهای اسکلت عضلانی خواهد داشت.

اقدامات کنترلی مورد نیاز

تمام تعمیرکاران موظند در خصوص جابجایی تجهیزات/اقلام سنگین آموزش‌های لازم را طی نموده به یکی از روش‌های زیر اقدام نمایند.

• به کارگیری چرخ دستی جهت جابجایی تجهیزات/اقلام سنگین
• به کارگیری لیفتراک جهت جابجایی اقلام خیلی سنگین
• جابجای اقلام/تجهیزات که جابجایی دستی آن امکان پذیر است به صورت دونفره با روش صحیح آموزش داده شده به آن‌ها

3-ریسک جابجایی دستی

تعمیرکار در حین انجام تعمیرات ، تجهیزات و اقلام سنگین را به صورت دستی جابجا می نمایدجابجایی دستی قطعات/تجهیزات به روش ناصحیح منجر به آسیب کمر می شود. و بیمارهای عضلانی را برای تعمیرکارخواهد داشت.

اقدامات کنترلی مورد نیاز

تمام تعمیرکاران موظند در خصوص جابجایی دستی تجهیزات/اقلام آموزش‌های لازم را طی نموده به یکی از روش‌های زیر اقدام نمایند.

• به کارگیری چرخ دستی،لیفتراک دستی ، ترولی جهت جابجایی تجهیزات/اقلام
• پیمانکار/کارفرما باید اطمینان حاصل نماید که تعمیرکاران با تکنیک های حمل بار دستی آشنا می‌باشند.

4- ریسک صدا

تعمیرکار نگهداری و تعمیرات در زمان فعالیت های تعمیراتی ممکن است در معرض صدای ناهنجار ماشین آلات نزدیک به محل تعمیرات قرار گرفته یا تجهیزات / ابزار مورد استفاده در تعمیرات منبع تولید صدا باشد( نظیر دستگاه سنگ زنی و …) که این صدا منجر به آسیب شنوایی تعمیرکار خواهد شد.

اقدامات کنترلی مورد نیاز

• توقف فعالیت ماشین آلات که منبع تولید صدا بوده و در نزدیکی محل تعمیرت می باشند( در صورت امکان)
• به کارگیری تجهیزات حفاظت فردی مناسب در زمانی که تعمیرکار در معرض صدا می باشد.
• سرویس و نگهداری تجهیزات نگهداری و تعمیرات ابزارها(نظیر دستگاه سنگ زنی،دریل و …) جهت اطمینان از اینکه در زمان استفاده صدای آن ها به حداقل ممکن کاهش یابد.

5-ریسک الکتریکی

تعمیرکار از خرابی تجهیزات تعمیراتی / نصب آن از طریق شوک الکتریکی یا سوختگی آسیب خواهد دید. بدین منظور اقدامات کنترلی زیر نقش مهمی در کاهش مخاطرات ایمنی ناشی از خرابی الکتریکی تجهیزات است.

اقدامات کنترلی مورد نیاز

• تعمیرکار قبل از استفاده تجهیزات خود را از نظر سالم بودن کابل‌ها، دوشاخه و کلیدهای روشن و خاموش کنترل نموده و سپس تجهیز تعمیراتی به محل تعمیراتی جهت استفاده منتقل شود.
• نصب تجهیزات الکتریکی و تمامی ابزارهای مورد نیاز از طریق برنامه بازرسی‌های ادواری یاسرویس و نگهداری کنترل شود.

6-ریسک ماشین آلات/دستگاه

نداشتن محافظ اجزاء متحرک ماشین آلات می تواند منجر به آسیب / قطع عضو بدن تعمیرکار شود.

اقدامات کنترلی مورد نیاز

• تمانی قطعات تجهیزات که اجزاء متحرک دارند از نظر مسائل ایمنی استاندارد شوند.
• تمامی محافظ‌های اجزاء متحرک ماشین آلات هر روز قبل از انجام تعمیرات کنترل شده و برنامه سرویس و نگهداری ماشین‌آلات برای ماشین‌آلات اجراء شود.
• جهت اطمینان از رعایت مسائل ایمنی در ماشین‌آلات، در زمان خرید ماشین آلات حتماً به نشان CE توجه شود.

7-ریسک کار در فضای محدود

فضای کاری محدود در زمان انجام فعالیت تعمیراتی می تواند منجر به گیر انداختن تعمیرکار در فضا و آسیب شدید وی شود.

اقدامات کنترلی مورد نیاز 

• پاک کردن روغن در محل توسط تعمیرکار
• به کارگیری ابزارهای مخصوص بلند جهت دسترسی بهتر به محل انجام فعالیت‌های تعمیراتی
• کنترل محل فعالیت تعمیراتی قبل از شروع فعالیت از نظر شناسایی مخاطرات ایمنی
• به کارگیری حداقل 2 نفر تعمیرکار در محل‌هایی که فضای تعمیراتی محدودی دارد

8-ریسک آزبست

تعمیرکار ممکن است درزمان فعالیت تعمیراتی در معرض هوای ناشی از فرآورده‌های نسوز قرارگرفته و آزبست استنشاق نماید که در طولانی مدت بیماری‌های ریوی را منجر خواهد شد.

بدین منظور باید اطمینان حاصل نموده که سطح این مواد با عایق‌های مخصوص پوشیده شده باشد.

اقدامات کنترلی مورد نیاز

• بازرسی روکش عایق های حرارتی هر سه ماه یکبار توسط تعمیرکار
• در محل روکش‌های عایق حرارتی ، علائم هشدار دهنده نصب شود.

9- ریسک نا آشنایی با فعالیت‌های سایتی که در باید تعمیرات در آن انجام شود

تعمیرکار ممکن است به صورت پیمانکار باشد این پیمانکاران باید با مخاطرات ایمنی مرتبط با محل فعالیت خود و شغل خود آگاهی کاملی داشته باشند بدین منظور برگزاری جلسات آموزشی جهت افزایش آگاهی از ریسک‌های محل سایت یا فعالیت‌های تعمیراتی اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

اقدامات کنترلی مورد نیاز

• پیمانکار تعمیراتی قبل از شروع کار یا عقد قرارداد، با جانمایی محل فعالیت، ماشین‌آلات تعمیراتی و محیط کار آشنا شود.
• پیمانکار تعمیراتی روش اجرایی مفاد ایمنی پیمانکاران یا ارزیابی ریسک را از کارفرما دریافت نموده و الزامات ایمنی را بررسی نموده و منابع لازم ( شامل تجهیزات حفاظت فردی، ابزارهای استاندارد تعمیراتی و …) جهت انجام کار را فراهم نماید.
• مسئول ایمنی HSE کارفرما به صورت مستمر بر فعالیت‌های پیمانکار تعمیراتی نظارت نموده و گزارش بازرسی را به نماینده پیمانکار اعلام می‌نماید.
• پیمانکار تعمیراتی با نماینده HSE پیمانکار در ارتباط باشد و بهترین زمان جهت انجام فعالیت های تعمیراتی را مشخص نماید.

10-ریسک ابزارهای تیز و برنده

تعمیرکار در حین انجام تعمیرات ، ممکن است با ابزارهای تیز و برنده نظیر پیچ گوشی ،اره و… کار کند که این تجهیزات به تعمیرکارو افراد نزدیک به محل تعمیرات آسیب جدی می زند.

اقدامات کنترلی مورد نیاز

• دستکش و لباس کار مناسب در فعالیت های تعمیراتی پوشیده شود
• جلوگیری از ورود سایر افراد با نصب علائم و تابلوهای ایمنی در محل هایی که تعمیرکار در حین انجام فعالیت‌های تعمیراتی می باشد.
• آموزش نحوه به کارگیری ابزارهای تیز و برنده در حین تعمیرات

11-ریسک سقوط از ارتفاع در کار در ارتفاع

سقوط از ارتفاع ، منجر به شکستگی یا کوفتگی اعضای بدن تعمیرکاران مکانیکی و الکتریکی می شود

اقدامات کنترلی مورد نیاز

• آموزش به کارگیری نردبان یا داربست جهت کار در ارتفاع
• در دسترس بودن تجهیزات کار در ارتفاع( نظیر نردبان، داربست متحرک و …) ،بازرسی این تجهیزات قبل از استفاده و نگهداری در محل امن
• اخذ مجوز شروع به کار قبل از انجام فعالیت‌های تعمیراتی در ارتفاع.

12- خطرات شرایط آب و هوای نامساعد

تعمیرکارانی که در فضای باز تعمیرمی کنند ممکن است به دلیل شرایط آب و هوای نامساعد بیمار شوند

اقدامات کنترلی مورد نیاز

• فراهم نمودن تجهیزات حفاظت فردی مناسب برای کارکنانی که در فضای باز کار می‌کنند

ریسک های تعمیرات و نگهداری شناسایی شده در این مطلب در اکثر سازمان‌ها کاربرد دارد و سازمان‌ها می‌توانند در زمان شناسایی و ارزیابی ریسک‌های تعمیرات و نگهداری به این موضوعات توجه نمایند.

این مطلب توسط مهندس پیام خرازیان تهیه شده است.
انتشار مطلب با ذکر نام پیام خرازیان و آدرس سایت www.kharazian.ir بلامانع می‌باشد